Conclusie

Met uitspraak rechter inzake Positieflijst voor zoogdieren 2015 ook de Positieflijst voor zoogdieren 2017 van de baan

Op 1 februari 2015 heeft de Staatssecretaris een positieflijst voor zoogdieren gepubliceerd waarmee 19 diersoorten (blafherten (Muntjaks) en spiesherten (Mazama’s)) werden verboden. Op 31 januari 2017 heeft de Staatssecretaris bekend gemaakt de lijst van 19 verboden zoogdiersoorten te willen vervangen door een lijst van 153 zoogdiersoorten die verboden moeten worden per 1 juli 2017 (Voorgenomen Besluit . Beide lijsten zijn met dezelfde beoordelingsmethodiek opgesteld.

Op 28 maart 2017 heeft het College van Beroep voor het bedrijfsleven uitspraak gedaan in het beroep dat de Stichting Platform Verantwoord Huisdierenbezit had ingesteld tegen de Positieflijst voor zoogdieren 2015 (ECLI:NL:CBB:2017:70). In het beroepschrift heeft de Stichting PVH zeer helder aangegeven dat de beoordelingsmethodiek, welke gebruikt is voor het beoordelen van de betrokken zoogdiersoorten, in strijd is met de wettelijke kaders. Het beroep is door het CBb gegrond verklaard. Daarbij heeft het CBb het volgende overwogen:

“Het College overweegt in het licht van dit toetsingskader dat met het raadplegen van de PEC, niet is voldaan aan de beginselen van deskundigheid en onafhankelijkheid. Het College acht daarvoor van belang dat de PEC gedeeltelijk is samengesteld uit vertegenwoordigers van stakeholders zoals Stichting Aap, de Dierenbescherming en appellante, die ieder hun eigen individuele belangen hebben bij de beoordeling van de al dan niet op de positieflijst te plaatsen diersoorten. Van onafhankelijke deskundigen is derhalve geen sprake.[…]

Naar het oordeel van het College zijn de beoordelingen door de PEC – bestaande uit het excerpt, de argumentenkaart en het beoordelingsformulier – onvoldoende transparant en verifieerbaar. Het College acht hiervoor relevant dat het excerpt uitsluitend uit de context gehaalde citaten vermeldt uit (wetenschappelijke) literatuur.[…]

Daar komt bij dat de opdracht aan de PAC, gelet op hetgeen verweerder ter zitting heeft verklaard, zich beperkt tot een steekproefsgewijze controle van de door de PEC in zijn advies geïnventariseerde bronnen. Welke afweging de PAC heeft gemaakt om te komen tot het plaatsingsadvies blijkt niet uit het betreffende advies. Ook het advies van de PAC acht het College derhalve onvoldoende transparant en verifieerbaar. […] 

Gelet op het vorenstaande is het College van oordeel dat de beoordelingen door het PEC en het advies van de PAC niet op voldoende zorgvuldige wijze tot stand zijn gekomen, zodat zij niet aan het primaire besluit ten grondslag gelegd had mogen worden. Het primaire besluit is naar het oordeel van het College dan ook onzorgvuldig voorbereid.[…]

Het College ziet aanleiding zelf in de zaak te voorzien en het primaire besluit te herroepen voor zover het de muntjak en mazama betreft, omdat er geen sprake is van een herstelbaar gebrek, aangezien uit de overwegingen van het College volgt dat de door verweerder gevolgde beoordelingssystematiek van de positieflijst ondeugdelijk is en geen resultaat kan opleveren dat voldoet aan de uit de rechtspraak van het Hof voortvloeiende eisen.”

Het voorgenomen Besluit Aanwijzing te houden zoogdiersoorten van 31 januari 2017 is op dezelfde beoordelingssystematiek is gebaseerd:

–        de inventarisatie en karakterisering van de risico’s inzake dierenwelzijn en de kans op het intreden daarvan alsmede de mogelijk impact, is opnieuw door de Positieflijst Expert Commissie, deels bestaande uit Stakeholders, is uitgevoerd

–        controle op deze beoordeling is door de Positieflijst Advies Commissie opnieuw steekproefsgewijs uitgevoerd

–        de beoordelingen door de PEC is opnieuw middels buiten de context geplaatste citaten uit (wetenschappelijke) literatuur, opgenomen in excerpten, argumentatiekaarten en beoordelingsformulieren.

Dat de beoordeling niet is gewijzigd blijkt uit de nota van toelichting op het Voorgenomen Besluit Aanwijzing te houden zoogdiersoorten zoals gepubliceerd in de Staatscourant en uit het advies van de Positieflijst Advies Commissie.

Staatscourant (Jaargang 2017 Nr. 5558 Gepubliceerd op 31 januari 2017 09:00)

2.1.2 Beoordeling risico welzijnsaantasting diersoort en letselrisico mens 

Allereerst is door de Positieflijst Expert Commissie (PEC), een commissie bestaande uit stakeholdersexperts, een technische inschatting gemaakt van het risico op welzijnsaantasting bij het dier en gevaar op letsel bij de mens aan de hand van in de literatuur aangetroffen bevindingen per in artikel 1.4 van het Besluit houders van dieren vermeld criterium. De in de literatuur aangetroffen bevindingen zijn met vindplaats per diersoort door de stakeholders-experts vermeld in een zogenoemd excerpt. De bevindingen kunnen afkomstig zijn uit de wetenschappelijke en niet wetenschappelijke literatuur waarbij in principe wetenschappelijke literatuur meer gewicht in de schaal zal leggen dan nietwetenschappelijke literatuur. Persoonlijke waarnemingen kunnen daarnaast worden meegewogen maar zullen de bevindingen uit de literatuur niet kunnen weerleggen. Vervolgens is aan de hand van deze bevindingen een risico-inschatting gegeven op de argumentenkaart waarbij de experts op individuele basis extra opmerkingen hebben kunnen toevoegen. Deze gegevens zijn vervolgens verwerkt in een diersoortbeoordelingsformulier. Alle door de PEC gegenereerde informatie is in overzichtelijke vorm vervolgens naar de Positieflijst Advies Commissie (PAC) gestuurd. De PAC bestaat uit onafhankelijke specialisten op het gebied van diergedrag, zoönose en diergezondheid.

De PAC heeft per diersoort aan de hand van de technische beoordeling door de PEC en het door de NVWA opgestelde zoönose-impact het definitieve risico-inschattingsadvies opgesteld.

Advies over risico’s voor mens en dier van in Nederland, gehouden huisdieren – 2e tranche. d.d. 9 december 2016

Dit is het officiële advies van de Positieflijst Advies Commissie waarin het volgende staat:

Het oordeel van de PAC over volledigheid en kwaliteit berust op een steekproefsgewijze controle van de geciteerde statements en de gebruikte bibliografische bronnen.

Conclusie

Gelet op het bovenstaande moet geconcludeerd worden dat de beoordelingssystematiek van het voorgenomen Besluit Aanwijzing te houden zoogdieren gelijk is aan de systematiek die gebruikt is voor de Positieflijst 2015 waarmee de uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven van 28 maart 2017 direct van toepassing is op het Voorgenomen Besluit aanwijzing te houden diersoorten 2017 en dat dit voorgenomen besluit en het daaruit volgende verbod voor het houden van 153 zoogdiersoorten ondeugdelijk is en geen resultaat kan opleveren dat voldoet aan de uit de rechtspraak van het Hof voortvloeiende eisen.

Mr. E. (Erna) Philippi-Gho