Dierlijke Lezingdag Bewustzijn en emoties bij dieren.
CURSUS COMMUNICATIE EN TAAL BIJ DIEREN.
De afgelopen jaren heeft dr. Rivas aan meerdere universiteiten in het land voor het Hoger Onderwijs Voor Ouderen (HOVO) met succes de cursus “Communicatie en taal bij dieren. Recente ontwikkelingen in wetenschappelijk onderzoek” gegeven, waarin hij de wetenschappelijke stand van zaken bespreekt over de natuurlijke communicatie van allerlei dieren en de resultaten die uit taalonderzoek met verschillende dieren zijn voortgekomen. Deze cursus is nu beschikbaar voor mensen van alle leeftijden in de vorm van een 2-daagse cursus op twee opeenvolgende zaterdagen in maart.
Beschrijving:
Vogels zingen, honden blaffen en kikkers kwaken: overal communiceren dieren. In het dierenrijk vindt communicatie op allerlei manieren plaats. Op een gegeven moment in de evolutie heeft dierlijke communicatie zich ontwikkeld tot menselijke taal. De vraag die wetenschappers en filosofen al lange tijd bezig houdt, is of de mens daarbij een eenzame positie heeft als het enige wezen met taal. Vanaf begin twintigste eeuw is er veel onderzoek gedaan waarbij werd getracht om allerlei dieren (delen van) de menselijke taal aan te leren. Daarnaast is men steeds verder gekomen in het onderzoek naar de natuurlijke communicatie van dieren. In deze cursus gaan we de stand van zaken behandelen op het gebied van het onderzoek naar communicatie en taal bij dieren. De cursus biedt u een breed overzicht, waarbij op kritische wijze het communicatie- en taalonderzoek met dieren wordt behandeld.
Zaterdag 1 maart: Dag 1.
Communicatie en menselijke taal: Kenmerken en definities. De taalontwikkeling van kinderen. De alarmkreten van meerkatten en prairiehonden. De communicatie en dansen van honingbijen. De zang en roepen van vogels. De natuurlijke communicatie van grote mensapen.
Tijdens de eerste dag behandelen we de verschillende vormen van communicatie die er bestaan. Om een goed onderscheid te kunnen maken tussen dierlijke communicatie en menselijke taal, gaan we in op de kenmerken van de menselijke taal. We behandelen de relatie tussen taal en hersenen en bekijken hoe taal zich ontwikkelt bij menselijke kinderen. Ook kijken we naar de interpretatie van dierlijke communicatie: alleen een uiting van passies en emoties, of kunnen dieren ook verwijzen naar verschillende zaken in de wereld? Wat betekenen de alarmkreten van meerkatten en prairiehonden? Ook behandelen we de dansen van honingbijen, waarmee bijen elkaar informatie geven over geschikte voedsellocaties. Vervolgens gaan we in op de communicatie van vogels. Alle vogelsoorten hebben verschillende soorten roepen: om contact te houden, emoties te uiten, alarm te slaan. Hoe herkent U deze roepen? Daarnaast zingen zangvogels, papegaaien en kolibries liederen met een specifieke opbouw en functie, die ze leren van hun ouders. Wat zijn hier de overeenkomsten met menselijke taal? En hoe communiceren onze naaste verwanten, de grote mensapen? In de laatste decennia is veel bekend geworden over de verschillende vormen van communicatie van chimpansees, bonobo’s, gorilla’s en orang-oetans. We behandelen de communicatieve waarde van de gezichtsuitdrukkingen van de grote mensapen, hun specifieke vocalisaties en de communicatieve gebaren waar grote mensapen van nature gebruik van maken.
Zaterdag 8 maart: Dag 2.
Taalonderzoek met grote mensapen, dolfijnen, zeeleeuwen en papegaaien. Begrip menselijke communicatieve signalen door honden en andere dieren. Taalonderzoek met honden.
Al meer dan een eeuw is in allerlei, vaak controversiële, onderzoeken, geprobeerd om dieren een menselijke taal aan te leren. Zo zijn chimpansees en andere mensapen gebruikt in experimenten om ze gesproken woorden te laten uitspreken. Ook probeerde men chimpansees, gorilla’s en orang-oetans gebaren te leren om met mensen te communiceren. Beroemde apen zoals de chimpansee Washoe en de gorilla Koko leerden met succes tientallen gebaren. Maar vervolgens onstond de apentaalcontroverse, want in hoeverre is hier eigenlijk sprake van taal? We gaan in op de methodologische valkuilen bij dit soort onderzoek en de fouten in interpretaties en conclusies die gemaakt kunnen worden. We behandelen ook het eigen onderzoek van dr. Rivas met deze talige apen. Daarnaast gaan we in op het onderzoek waarbij Kanzi en andere bonobo’s communiceren d.m.v. geometrische symbolen (lexigrammen). Vervolgens gaan we in op het taalonderzoek met andere dieren dan apen: Kunnen dolfijnen en zeeleeuwen opdrachten uitvoeren die door mensen worden gegeven door middel van gebaren? Kunnen papegaaien met mensen communiceren door menselijke woorden uit te spreken? En wat begrijpen honden en andere dieren van onze communicatie, zoals wijzen en blikrichting? Tenslotte laat recent onderzoek zien dat sommige honden honderden menselijke woorden voor allerlei objecten kunnen begrijpen.
Na deze cursus heeft U een nieuwe kijk op de manier waarop dieren communiceren en heeft U inzicht in de vraag in hoeverre we van taal kunnen spreken bij andere dieren. Naast verrassende inzichten in de dieren om ons heen krijgt U ook een beeld van de soms hoog oplopende controverses op dit gebied.
Voor wie? De cursus is bedoeld voor mensen die professioneel met dieren werken, voor studenten, en voor alle mensen die geïnteresseerd zijn in dieren en hun kennis daarover willen vergroten. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die ik zal laten zien ondertiteld zijn.
Praktische informatie. De cursus bestaat uit twee zaterdagen die beginnen om 11.00 uur en eindigen om 17.00 uur. Het betreft zaterdag 1 en 8 maart. Men kan zich voor de hele cursus inschrijven of voor 1 zaterdag. Kosten zijn 45 euro per dag, dus 90 euro voor de hele cursus. Studenten met een studentenkaart betalen 30 euro of 60 euro voor de hele cursus. De cursus wordt zonder lunch gegeven. U kunt zich opgeven door een bericht te sturen aanestebanyes@gmail.com.
Locatie: Hoofdgebouw Vrije Universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam.
– EVENTS IN ENGLISH –
ANIMAL LECTURES
Saturday 11 January:
Animal Lecture 1: Consciousness and emotions in animals.
During this lectureday dr. Rivas will address the question whether other animals have the ability to experience things like pain and pleasure. Are animals robots without subjective experiences or do animals experience sensations and other things in a phenomenally conscious way? The French philosopher René Descartes claimed that nonhuman animals could not be conscious. Behaviorism in psychology also led to a taboo on the subject of consciousness in general. Even today there are still scholars who do not ascribe consciousness to animals, often based on the absence of ‘higher’ cognitive abilities and language. In contrast are positions that argue for the presence of consciousness in animals by argueing from analogy, using systematic analyses of the nervous systems and behaviours of animals. Rivas will present the work of Jaak Panksepp on affective neuroscience, which shows that at least all mammals, and birds too, share a number of brain centers for the same emotional systems. I will also discuss the various emotions of animals. Which particular emotions do they have? Pleasure, pain, jealousy, guilt, gratitude? Which animals seem to mourn deceased conspecifics? And what similarities exist between humans and other animals with regard to altered states of consciousness, such as dreaming and being under the influence of psychoactive medication and drugs?
Practical information. The Animal Lectures are organized for people who work with animals professionally, for students, and for anyone interested in animals and eager to broaden their knowledge about them. A specific former education is not required. The lectures start at 12.30 and end at 16.30 hours. Registration for the Animal Lectures costs 35 euro for each lecture. You can register for all or several of the lectures by sending a message toestebanyes@gmail.com.
Location: Main Building of the Free University, De Boelelaan 1105, Amsterdam.
Saturday 29 March:
Animal Lecture 2: Communication and language research with animals.
Animal communication takes places in many different ways. At a certain moment in evolution animal communication developed into human language. The question that scientists and philosophers have had for a long time, is whether humans are the only animals with language. In this lecture dr. Rivas will present recent developments in the scientific study of animal communication and he will discuss the results of language research with nonhuman animals. The following subjects will be presented: The characteristics of human language and animal communication. The relationship between language and brain and language development in human children. What referential information about predators is transmitted in the alarm calls of vervet monkeys and prairie dogs? What are the similarities between birdsong and human language? The natural communication of great apes: facial expressions, vocalisations and gestures. Language research with great apes has been taking place for more than a century. First there were attempts to teach them words, after which several projects were successful in teaching signs to great apes. The famous chimpanzee Washoe and the gorilla Koko learned to use more than hundred signs to communicate with humans. The bonobo Kanzi and other apes learned to communicate by means of geometric symbols or lexigrams. But there is also an ape language controversy, because in what way does this use of symbols compare to human language? Dr. Rivas will also present his own study of the language apes. Finally, the results of language research with dolphins, sealions, parrots (the famous parrot Alex), and dogs will be presented.
Practical information. The Animal Lectures are organized for people who work with animals professionally, for students, and for anyone interested in animals and eager to broaden their knowledge about them. A specific former education is not required. The lectures start at 12.30 and end at 16.30 hours. Registration for the Animal Lectures costs 35 euro for each lecture. You can register for all or several of the lectures by sending a message toestebanyes@gmail.com.
Location: Main Building of the Free University, De Boelelaan 1105, Amsterdam.
Saturday 5 April:
Animal Lecture 3: Recent research on the intelligence of dogs.
In the past 19 years many new and exciting studies have been carried out on the intelligence or cognition of dogs. Special institutes for intelligence research with dogs have been set up at universities all over the world: the Family Dog Project at the University of Budapest (Adam Miklosi), the department of Comparative and Developmental Psychology at the Max Planck Institute for Evolutionary Anthroplogy at the University of Leipzig (Juliane Kaminski and Michael Tomasello), the Clever Dog Lab at the University of Vienna (Ludwig Huber), and the Duke Canine Cognition Center at Duke University in the USA (Brian Hare). During this lecture dr. Rivas will present and discuss the results of all these recent studies with dogs. Central themes are the social and physical intelligence of dogs. Subjects that will be presented are, amongst others: Do dogs understand what humans see, hear or know? What do dogs learn by social observation, is there evidence for imitation in dogs? Do dogs understand human communicative signals, such as pointing and gaze direction? How much evidence exists regarding empathy in dogs? What are the results of language research with dogs? Are dogs able to understand human words? What does dogs’ physical intelligence consists of, what do they know about their physical environment? Are dogs aware that objects keep existing (object permanence), can dogs count? How do they behave in exciting studies such as the magic cup? This lecture will give you a good review of the current state of affairs of our scientific knowledge about the intelligence of dogs. This will probably change your own view of what dogs are capable of in terms of intelligence.
Practical information. The Animal Lectures are organized for people who work with animals professionally, for students, and for anyone interested in animals and eager to broaden their knowledge about them. A specific former education is not required. The lectures start at 12.30 and end at 16.30 hours. Registration for the Animal Lectures costs 35 euro for each lecture. You can register for all or several of the lectures by sending a message toestebanyes@gmail.com.
Location: Main Building of the Free University, De Boelelaan 1105, Amsterdam.
Saturday 12 April:
Animal Lecture 4: Introduction to animal ethics.
On this lectureday I will give a review of the most important schools of thought in animal ethics. After a short introduction to philosophy and ethics and the history of moral thought about nonhuman animals, the most important current philosophers will be presented: Peter Singer and his utilitarian ethics of animal liberation. Tom Regan, who argues for animal rights from a deontological perspective. Philosophers who argue that the presence of sentience or consciousness is sufficient condition for moral consideration, such as Gary Francione. Philosophers who make a moral distinction between humans and other animals based on the capacity for language (Frey, Carruthers). Feminist animal ethics which looks at animals with the concepts of care and dialogue. And finally, deep ecology, in which humans and other animals are part of the biosphere. Questions that will be discussed are, a.o.: Is having self-consciousness of importance for the way in which an animal should be treated? Are some animals replaceable? When is a position speciesism, discrimination based on species? What are the arguments for equality among all animals? Do all living beings have an inherent value? What should one do if one were in a lifeboat with 3 other humans and 1 dog, and one individual should be thrown overboard in order for the lifeboat not to sink?
Practical information. The Animal Lectures are organized for people who work with animals professionally, for students, and for anyone interested in animals and eager to broaden their knowledge about them. A specific former education is not required. The lectures start at 12.30 and end at 16.30 hours. Registration for the Animal Lectures costs 35 euro for each lecture. You can register for all or several of the lectures by sending a message toestebanyes@gmail.com.
Location: Main Building of the Free University, De Boelelaan 1105, Amsterdam.
SEMINAR ON THE MORAL STATUS OF GREAT APES AND DOLPHINS
Saturday 8 February: Third seminar of the Apes & Dolphins Seminar Series: “Are apes and dolphins morally special?”
This year ape language expert Esteban Rivas and dolphin expert Justin Gregg of the Dolphin Communication Project organised a three-part seminar series on great apes and dolphins. The first two seminars have already taken place and focused on communication and language research, and the intelligence of great apes and dolphins. The third and last seminar will all be dedicated to the ethics regarding great apes and dolphins and their moral status. Presentations will be given about the moral theories, philosophical arguments, and ethical positions (both past and present) regarding apes and dolphins and how humans should treat them, as well as the various campaigns, lawsuits, and political discussions that are currently taking place regarding apes and dolphins from the various rights, welfare, and conservation approaches. In a general discussion, seminar participants will debate the various moral issues raised during the presentations, and address questions such as: Do great apes and dolphins have a special moral status, different from other animals? Does the intelligence of apes and dolphins warrant their recognition as legal or moral persons, or otherwise influence how they should be treated? What are the moral arguments for and against keeping apes and dolphins in captivity, or using them for military, entertainment, therapeutic, or medical purposes? What obligation do we have to protect apes and dolphins – including their natural environments – based on the “kinds” of beings they are as described in the various ethical philosophies?
Practical details: The seminar will take place on Saturday 8 February, from 10.00 to 17.00 hours. Location: Main Building Free University, De Boelelaan 1105, Amsterdam. Registration costs 50 euros (30 euros for students with a student ID card) and includes lunch. To register send a message to estebanyes@gmail.com.